Nabycie prawa do emerytury przyczyną zwolnienia?

Uzyskanie prawa do emerytury jest wystarczającym powodem, aby firma mogła zwolnić swego pracownika, donosi „Gazeta Prawna”. Możliwość ta nie wynika wprawdzie bezpośrednio z przepisów Kodeksu pracy, ale znajduje swoje potwierdzenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który przeważnie nie kwestionuje rozwiązania umowy o pracę z podwładnymi, którzy mogą przejść na emeryturę w normalnym trybie (czyli np. po osiągnięciu wieku emerytalnego).

I tak np., Sąd Najwyższy w wyroku z 29 września 2005 roku stwierdził, że nabycie prawa do emerytury jest uzasadnioną przyczyną rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem, które nie godzi w art. 113 Kodeksu pracy., a więc nie jest przejawem dyskryminacji ze względu na wiek. Wyroków potwierdzających taką właśnie wykładnię jest znacznie więcej.

Sprawa nie jest jednak tak oczywista, zdarza się bowiem, że w tego rodzaju sprawach rozstrzygnięcia sądów są korzystne dla pracowników. Jednym z przykładów może być wyrok Sądu Najwyższego z 19 marca 2008 roku: zgodnie z nim zwolnienie pracownika z powodu uzyskania przez niego prawa do wcześniejszej emerytury należy uznać za pogwałcenie zakazu dyskryminacji. Należy jednak zaznaczyć, że w tej sprawie sąd nie orzekał w oparciu o polskie przepisy lecz regulacje unijne i konwencję w sprawie wszelkich form dyskryminacji kobiet.

Pracownika zatrudnionego na etacie przełożony musi poinformować o merytorycznych przesłankach jego zwolnienia. W przeciwnym razie naraża się na przegraną w sądzie, w wyniku której będzie musiał wypłacić pracownikowi odszkodowanie i przywrócić go do pracy, mówi w rozmowie z dziennikiem radca prawny, Dariusz Gawron-Jedlikowski i przyznaje, że stosowana przez sądy wykładnia pozbawia starszych pracowników takich uprawnień i sprawia, że nie widzą oni sensu dochodzenia swoich praw.

Resort pracy, w odpowiedzi na prośbę „Gazety Prawnej” o zajęcie jednolitego stanowiska w tej sprawie, uciekł się jedynie do opisania obowiązującego stanu prawnego. Stwierdził też, że obecne przepisy w dostateczny sposób chronią wszystkich pracowników, również tych w starszym wieku. Wobec powyższego, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej nie widzi więc potrzeby zmian ustawodawstwa w tym zakresie.

Zdaniem ekspertów sytuacji osób starszych na rynku pracy nie poprawia również system ochrony przedemerytalnej. Pracodawca nie może zwolnić (poza wyjątkami) pracownika, któremu brakuje czterech lat do osiągnięcia wieku emerytalnego. Firmy obawiają się jednak, że pracownik w okresie ochronnym nie będzie efektywnie wywiązywać się z obowiązków. W konsekwencji, często w ogóle rezygnują z zatrudnienia starszych osób, bądź też zwalniają je, zanim zostanie nad nimi rozpięty parasol ochronny.