Sprawiedliwa wcześniejsza emerytura dla kobiet

Również w przypadku mężczyzn prawie trzy czwarte badanych (72 proc.) postuluje obniżenie dotychczasowego wieku emerytalnego, a tylko jedna czwarta (24 proc.) opowiada się za utrzymaniem obecnej granicy. Co setny respondent podwyższyłby wiek emerytalny dla mężczyzn.

Kwestia wieku emerytalnego powraca co jakiś czas, ale jest tak trudnym problemem politycznym, budzącym silne spory w społeczeństwie, że jak dotąd żaden rząd ani parlament nie uporały się z nim. W nowym systemie emerytalnym wcześniejsze przechodzenie kobiet na emeryturę powoduje, że ich świadczenia będą niższe niż mężczyzn. Ponadto stosunkowo niski wiek emerytalny zarówno kobiet, jak i mężczyzn oraz wydłużanie się życia i zmniejszanie się liczby osób w wieku produkcyjnym w stosunku do pozostających na emeryturze skłania do przewidywań bliskiej niewydolności systemu ubezpieczeń. W ciągu ostatnich pięciu lat opinie w tej sprawie niewiele się zmieniły – nieco ubyło osób twierdzących, że wcześniejsze przechodzenie kobiet na emeryturę jest dla nich niesprawiedliwe. Do świadomości społecznej nie przebijają się głosy przypominające, że rozwiązanie to oznacza znacznie niższe emerytury dla kobiet.

O tym, że wcześniejsze przechodzenie kobiet na emeryturę jest dla nich krzywdzące, w nieco wyższym niż przeciętny stopniu przekonane są osoby z największych miast, badani osiągający najwyższe dochody, pracujący na własny rachunek oraz pracownicy umysłowi niższego szczebla. Rolnicy to również grupa, w której najmniejszy jest odsetek uważających, że niższy wiek emerytalny kobiet to sprawiedliwe rozwiązanie. Respondenci, którzy sami są już na emeryturze, ale chętnie pracowaliby dłużej, tylko nie mieli takich możliwości, częściej niż przeciętnie wyrażają opinię, że niższy wiek emerytalny jest niekorzystny dla kobiet. Pozostali emeryci wykazują się natomiast większym niezdecydowaniem w tej kwestii niż ogół badanych.

Zwolenników zachowania obecnego lub podwyższenia wieku emerytalnego zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn jest więcej raczej wśród badanych starszych niż młodszych, ale też wśród mieszkańców wielkich miast, osób mających wyższe wykształcenie, zajmujących stanowiska kierownicze oraz wykonujących pracę umysłową. Z kolei za obniżeniem wieku emerytalnego częściej opowiadają się ankietowani poniżej 35 roku życia, mieszkańcy wsi, badani mający dochody nieprzekraczające 500 złotych na osobę w gospodarstwie domowym.

Wśród robotników wykwalifikowanych, rolników, pracowników fizyczno-umysłowych, ale także wśród osób niepracujących i niezarejestrowanych przy tym jako bezrobotni więcej niż przeciętnie jest zwolenników niższego wieku emerytalnego zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn, natomiast wśród robotników niewykwalifikowanych – przede wszystkim dla mężczyzn.

Ci, którzy już są na emeryturze (a zwłaszcza tacy, którzy z chęcią pracowaliby dłużej, lecz zostali zmuszeni przez okoliczności do rezygnacji z czynnego życia zawodowego), również częściej niż ogół ankietowanych sprzeciwiają się obniżaniu wieku emerytalnego. Porównując dane z kilku lat można zaobserwować niewielkie, trudne do wyjaśnienia fluktuacje opinii. Być może jest to kwestia kampanii medialnych, zdolnych zmieniać nastawienia badanych w tej sprawie.

Jak na razie nie sprawdzają się jednak przypuszczenia, że z czasem będzie wzrastać świadomość negatywnych skutków wcześniejszego przechodzenia na emeryturę w nowym systemie emerytalnym. Być może dopiero rozpoczęcie wypłat świadczeń według nowych zasad uświadomi Polakom realne korzyści z dłuższego stażu pracy. Nadal, podobnie jak cztery lata temu, przeważa pogląd, że kobiety powinny mieć możliwość wyboru między wcześniejszą i niższą lub późniejszą i wyższą emeryturą, choć zmniejszyła się liczba jego zwolenników (z 69 proc. do 58 proc.).

Co czwarty ankietowany (24 proc.) nadal uważa, że kobiety powinny przechodzić na emeryturę wcześniej niż mężczyźni, nawet jeśli otrzymane przez nie świadczenia będą przez to niższe. Nieco przybyło (z 4 proc. do 8 proc.) osób sądzących, że kobiety powinny przechodzić na emeryturę w takim samym wieku jak mężczyźni, aby świadczenia otrzymywane przez obie te grupy były podobnej wysokości. Zwiększył się jednak również odsetek badanych niemających sprecyzowanej opinii w tej kwestii.

W naszym społeczeństwie nadal bardzo niewielu jest zwolenników podniesienia wieku emerytalnego dla kobiet i zrównania go z obecnym wiekiem emerytalnym mężczyzn. Większość uważa za sprawiedliwe obowiązujące rozwiązania w tej kwestii, natomiast tylko nielicznym trafiają do przekonania argumenty dotyczące wysokości przyszłych emerytur kobiet. Polacy w większości są też przeciwni podwyższaniu wieku emerytalnego w ogóle.