ZUS policzy minimalne wynagrodzenie zamiast zerowego

Dotyczy to osób, które:

- począwszy od 1 stycznia 2009 r. będą ubiegały się o emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy po raz pierwszy, oraz

- już mają ustalone prawo do świadczenia, a w podstawie wymiaru - za okres, w którym pozostawały w zatrudnieniu w ramach stosunku pracy - mają przyjęte wynagrodzenie zerowe.

Dotyczy to również przypadków, w których przy ustalaniu kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenie zerowe oraz świadczeń dla repatriantów.

Możliwość przyjęcia minimalnego wynagrodzenia została wprowadzona ustawą z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zwaną dalej ustawą zmieniającą (Dz. U. Nr 192, poz. 1180), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

W myśl nowych przepisów, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, zwanego dalej minimalnym wynagrodzeniem.

Przyznawanie emerytury lub renty po raz pierwszy


Z powołanego wyżej przepisu wynika, komu ZUS może przyjąć wynagrodzenie minimalne oraz w jaki sposób ustala się to wynagrodzenie.

Minimalne wynagrodzenie przyjmuje się wyłącznie za okres, w którym wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu - ubezpieczeniom społecznym z tytułu ubezpieczenia pracowniczego.
Kwotę minimalnego wynagrodzenia przyjmuje się również za okresy, w których pracownik pozostający w stosunku pracy pobierał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy oraz kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego.

Przy ustalaniu minimalnego wynagrodzenia, które podlega uwzględnieniu przy obliczaniu podstawy wymiaru, wynagrodzenie to przyjmuje się proporcjonalnie do:

- wymiaru czasu pracy i

- do okresu pozostawania w ubezpieczeniu pracowniczym.

Oznacza to zatem, że jeżeli pracownik wykonywał zatrudnienie - przykładowo - w wymiarze 2/3, 1/5 czy 1 i ½ etatu, ZUS do ustalenia podstawy wymiaru przyjmie 2/3, 1/5 lub 1i ½ minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w tym okresie.

Jeżeli pracownik nie może udowodnić wysokości uzyskanego wynagrodzenia, a z dokumentów (np. ze świadectwa pracy) wynika, że pozostawał w zatrudnieniu w ramach stosunku pracy przez cały rok kalendarzowy - do ustalenia podstawy wymiaru ZUS przyjmie minimalne wynagrodzenie za cały rok.

W sytuacji, gdy pracownik wskazuje do ustalenia podstawy wymiaru rok, za który może przedłożyć zarobki za część roku, a za pozostałą jego część - nie ma takiej możliwości do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty, ZUS przyjmie udokumentowane zarobki za część roku i uzupełni je minimalnym wynagrodzeniem za okres, w którym pracownik pozostawał w ubezpieczeniu pracowniczym, ale nie mógł przedłożyć dokumentów potwierdzających wysokość osiągniętego wynagrodzenia.

Może zdarzyć się, że wysokości osiągniętego wynagrodzenia nie może udowodnić pracownik, który pozostawał w zatrudnieniu przez niepełny miesiąc, np. przez 19 dni, 8 miesięcy i 8 dni czy 11 miesięcy i 20 dni.

W takim przypadku przy ustalaniu minimalnego wynagrodzenia za okres krótszy niż miesiąc ZUS podzieli to wynagrodzenie przez faktyczną liczbę dni miesiąca, a następnie pomnoży przez liczbę dni, w których pracownik pozostawał w stosunku pracy.

ZUS nie przyjmie minimalnego wynagrodzenia:

- za okresy, w których pracownik nie otrzymywał wynagrodzenia, np. przebywał na urlopie bezpłatnym,
- za okresy pozostawania bez pracy, które zostały zaliczone jako okresy ubezpieczenia osobie przywróconej do pracy na podstawie wyroku sądu.

Kwotę minimalnego wynagrodzenia organ rentowy przyjmuje z urzędu, bez konieczności składania przez zainteresowanego wniosku w tej sprawie.

W dalszym ciągu wynagrodzenie zerowe ZUS będzie przyjmował za okres, który jest wskazywany do ustalenia podstawy wymiaru, a w którym wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu - ubezpieczeniom społecznym przez rok lub część roku.

Przeliczenie emerytury lub renty już przyznanej

Osoby, którym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty przyznanej przed dniem 1 stycznia 2009 roku, którym przyjęto wynagrodzenie zerowe, mogą zgłosić wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia.

Przeliczenie podstawy wymiaru następuje na wniosek osoby zainteresowanej.

Wnioski przeliczenie podstawy wymiaru dostępne są we wszystkich jednostkach organizacyjnych ZUS.
Emerytura lub renta w wysokości przeliczonej przysługuje:

a) od 1 stycznia 2009 r. - jeżeli wniosek o przeliczenie zostanie zgłoszony przed dniem 1 stycznia 2010 r.,
b) od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o przeliczenie - jeżeli wniosek ten zostanie zgłoszony po dniu 31 grudnia 2009 r.

W przypadku zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie podstawy wymiaru z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia, ZUS dokona przeliczenia podstawy wymiaru, od której obliczona jest przyznana emerytura lub renta.

ZUS jest zobowiązany do wydania decyzji w sprawie przeliczenia emerytury lub renty w terminie 60 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.